poniedziałek, 30 września 2013

Powstanie Warszawskie (61): Nagroda dla Kamińskiego

Powstania dzień 61.
Koniec powstania się zbliża, to i wpisy nieco pełniejsze.

Dziennik -
Warszawa-Londyn-Moskwa - Lepszy Naczelny Wódz w kapitulującej Warszawie niż w Londynie? No jak widać tak. Poza tym, nadal apelują do Stalina. Jak to było u Mickiewicza? "- Apeluję do gubernatora! - A apelujcie choćby i do Imperatora! Imperator sam swoje zatwierdza ukazy, a ze swej łaski karę każe podwyższyć dwa razy." Mickiewicz, znawca takich czy innych wschodnich wykwitów, znal się na rzeczy.
Nagroda dla Kamińskiego - Czyli Niemcy widząc, że Powstanie już wygasa, rozdają awanse, ordery i inne nagrody. Specyficznie uhonorowany został też SS-Brigadefuhrer Mieczysław Kamiński.
Niemcy a kapitulacja Żoliborza - wgląd w niemieckie meldunki, rozmowy i oceny sytuacyjne.

*****
Dziennik


30 Września, z rana Niemcy atakiem znienacka - bez uprzedniego ostrzału artyleryjskiego - zdobywają duży blok spółdzielni „Zgoda” przy ul. Słowackiego na Żoliborzu. Następnie po silnym ostrzale artyleryjskim, ruszają do ataku w kierunku  na ulice Słowackiego i Gdańską oraz pl. Wilsona. Do popołudnia toczą się zacięte walki o poszczególne domy w dolnym odcinku ul. Mickiewicza i ul. Krasińskiego.
Powstańcy z Żoliborza prowadza rozmowy z 1 AWP  w sprawie ewakuacji powstańców na prawy brzeg Wisły; jednak z powodu złych warunków atmosferycznych zaplanowana na godziny popołudniowe przeprawa pontonami przez Wisłę musi zostać odłożona, a w konsekwencji - zaniechana.
Płk Karol Ziemski „Wachnowski” i por. Jerzy Kamiński „Ścibor” prowadzą z rozkazu gen. „Bora” pertraktacje z gen. Erichem von dem Bachem, a potem z dowódcą 19. dywizji pancernej gen. Källnerem, w sprawie zaprzestania dalszych działań bojowych na Żoliborzu. O godz. 17.00 do ppłk. „Żywiciela” przybywa z warunkami kapitulacji płk „Wachnowski”. Ok. godz. 18. Żoliborz kapituluje. Do godz. 23.00 oddziały AK składają broń, a następnie przechodzą pod eskortą niemiecką na teren „Pionier-Parku” na Powązkach.

Polscy parlamentariusze prowadzą w siedzibie gen. von dem Bacha w Ożarowie pertraktacje w sprawie ewakuacji ludności cywilnej ze Śródmieścia. Uzyskują zgodę na zawieszenie broni w dniach 1 i 2 października od godz. 5.00 do 19.00. Strona niemiecka wyznacza pięć punktów u zachodnich wylotów ulic Grzybowskiej, Pańskiej, Piusa i Śniadeckich przy Politechnice oraz w Al. Jerozolimskich, którymi ludność cywilna ma opuszczać miasto.

***
Warszawa-Londyn-Moskwa
W Londynie Kazimierz Sosnkowski został zdymisjonowany ze stanowiska Naczelnego Wodza; jednocześnie prezydent bez konsultacji i uprzedzenia mianował generała „Bora”-Komorowskiego na to stanowisko.
Z depeszy do „Bora”:
„Wierzę, że nadejdzie chwil gdy Opatrzność pozwoli Panu Generałowi na objęcie i pełnienie funkcji Naczelnego Wodza.”

Cóż… bardzo dużo żądał od Opatrzności. Własciwie to wygląda raczej na to, że prezydent wolał w ogóle nie mieć czynnego w służbie Naczelnego Wodza - pewnym powodem tego mógł być fakt, że Sosnkowski był jego przyjacielem, a do jego zdymisjonowania zmusili go Brytyjczycy i rząd Mikołajczyka (za to, że Sosnkowski był „niebezpiecznie antysowiecki” - to znaczy mówił że Sowieci nie zamierzają dać Polsce niepodległości, że nie da się z nimi dogadać i że rozstrzeliwują polskich żołnierzy. Faktycznie antysowietyzm, prawda?).
Następnego dnia prasa brytyjska szeroko rozpisywała się na temat tego, jak usuniecie Naczelnego Wodza ze stanowiska poprawi stosunki polsko-sowieckie. Taaak.

Tymczasem Mikołajczyk skierował kolejny, ostateczny i rozpaczliwy apel do Stalina:
„Marszałek Stalin - Moskwa

Ekscelencjo,

Po sześćdziesięciu dniach nieustającej walki ze wspólnym wrogiem obrońcy Warszawy są u kresu ludzkiej wytrzymałości. (…) W tej godzinie największej potrzeby zwracam się z apelem do pana Marszałka o wydanie rozkazów do podjęcia natychmiastowych działań, które by przyszły z odsieczą walczącej Warszawie i doprowadziły do uwolnienia stolicy. Generał „Bór” wystosował taki sam apel do marszałka Rokossowskiego.”

***
Nagroda dla Kamińskiego

Niemcy mogli już z pewnością zakładać, że Powstanie praktycznie się skończyło, przeto czas był na rozdanie nagród, odznaczeń, orderów. 30 Września Hitler przyznał Von dem Bachowi i Dirlewangerowi Krzyże Rycerskie Żelaznego Krzyża; SS-Gruppenfuhrer Reinefarth otrzymał jeszcze wyższe wyróżnienie: jako sześćset ósmy żołnierz niemiecki otrzymał Liście Dębowe do Krzyża Rycerskiego Żelaznego Krzyża.

Ciekawym jest też specyficzne uhonorowanie SS-Brigadefuhrera Mieczysława Kamińskiego z RONA, wsławionego tym że jego oddziały rabowały najwięcej, mordowały najwięcej, najbardziej unikały walki i tym że Kamiński prawie nie słuchał von dem Bacha, bo uważał siebie samego za podległego rozkazom samego Himmlera… W nieodległym czasie - 4 lub 5 października - w niewyjaśnionych bliżej okolicznościach Mieczysław Kamiński został zabity przez Niemców. Jedne źródła wspominają, że zginął w pozorowanym wypadku samochodowym (lub że ten wypadek miał tuszować tajną egzekucję); inne źródła wspominają że został postawiony przed sądem polowym a potem niezwłocznie rozstrzelany, a wyrok utrzymywano w tajemnicy przed jego brygadą.

Ciężko powiedzieć, jak było naprawdę. Moim skromnym zdaniem najwięcej ta sprawa mówi o samym Kamińskim. To znaczy fakt, że był jednym z niewielu zbrodniarzy hitlerowskich skazanych na śmierć przez hitlerowców za „popełnianie ekscesów”.

Bronisław Kamiński, rosyjski dowódca (brygada RONA - Rosyjska Wyzwoleńcza Armia Ludowa, Русская освободительная народная армия) w służbie niemieckiej.

***
Niemcy a kapitulacja Żoliborza
Szczegóły techniczne kapitulacji Warszawy były kreślone przez Niemców właśnie już 30 września, wyraźnie sądzili że jest ona już tylko kwestią czasu (i mieli rację). Von dem Bach tego właśnie dnia nakreślił ogólny plan ogólnej ewakuacji Warszawy.

Napisał też raport specjalny do Himmlera:
„W dniu dzisiejszym 19. Dywizja Pancerna, wzmocniona dwoma pułkami (…) w dwudniowych ciężkich walkach zdobyła 4/5 Żoliborza. Wskutek moich pertraktacji z generałem „Borem” polski komendant Zoliborza skapitulował. (…) Jeńców 800, zabitych 1000, ewakuowanej ludności 15000.”
Von dem Bach wreszcie miał powody do zadowolenia z siebie. Gratulujemy.

Tymczasem niemieccy oficerowie z Wehrmachtu z kolei żywotnie interesowali się kapitulacją Żoliborza, szukając wskazówek które mogłyby im pomóc w negocjacjach na temat kapitulacji powszechnej (czyli Śródmieścia).
Rozmowa telefoniczna szefa sztabu 46. Korpusu Pancernego z szefem sztabu 9 Armii (20:05 30.09.1944):
„-Melduję że Żoliborz skapitulował. Znaczna zdobycz. Kallner [dowódca 19. Dywizji pancernej] chce jeszcze jutro dokładnie przeczesać. Sowiecki ogień na nas był przytłaczający.

- ogień przygotowawczy?

- Nie. Dlatego, że AK miała zamiar przebić się na wschód przez Wisłę. Po tamtej stronie podobno leżały już łodzie. Ogień chyba dlatego. Zadymianie na południu - chyba dywersja. Jak dotąd 800 uzbrojonych, ale wśród cywilów liczni młodzi mężczyźni.”
Rozmowa była kontynuowana o godzinie 23:10
„-Z AL nie przyłączyli się do poddania.

- Ilu?

- Nie wiadomo dokładnie. Niewielu.”

My wiemy. Było to około 50 ludzi związanych z AL; wezwali sowiecka artylerię by im zapewniła ochronę, po czym rzucili się w stronę rzeki. Połowa padła od sowieckich pocisków, reszta zdołała przeprawić się na drugą stronę rzeki. Był wśród nich, co warto zaznaczyć, niejaki towarzysz Zenon Kliszko. Postać która mogła się niektórym obić o uszy. Miał on przed sobą jeszcze wspaniałą karierę… Ale to już bajka [określenie celowe] z PRLu.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz